Nuh Tufanı, insanlığın yeniden doğuşunu ve yenilenmesini simgeleyen evrensel bir efsanedir ve Nevruz ile bağlantısı, baharın gelişi ve doğanın uyanışı temaları üzerinden kurulur. 21 Mart’ta kutlanan Nevruz, “yeni gün” anlamına gelir ve bazı kültürlerde Nuh Tufanı’nın sona erdiği günle ilişkilendirilir. Bu bağlantı, hem mitolojik hem de dini anlatılarda insanlığın kurtuluşu ve yeniden başlangıç fikrini güçlendirir.
Nuh Tufanı, Kur’an’da (Hud Suresi) ve Tevrat’ta (Tekvin) yer alan bir anlatıdır. Tanrı’nın insanlığın günahlarını temizlemek için gönderdiği büyük bir sel felaketi sonrası, Nuh’un gemisi karaya oturur ve hayat yeniden başlar. Bu olay, Sümer mitolojisindeki Gılgamış Destanı’nda da benzer bir şekilde (Utnapiştim) karşımıza çıkar. Tufan sonrası yeryüzünün yenilenmesi, bahar bayramları ile özdeşleşen bir tema olarak Nevruz’a ilham vermiştir.
İran ve Orta Asya geleneklerinde, Nevruz’un Nuh Tufanı ile ilişkisi sıkça vurgulanır. Bazı rivayetlere göre, Nuh’un gemisi tufan sonrası Zerdüştlük mitolojisinde kutsal sayılan bir dağa (genellikle Ararat Dağı ile bağdaştırılır) oturmuş ve baharın başlangıcı olan 21 Mart’ta karaya ulaşmıştır. Bu olay, Nevruz’un “yeniden doğuş” ve “kurtuluş” sembolizmini pekiştirir. Cemşid Efsanesi’nde olduğu gibi, Nevruz’da ateş yakma ve doğaya çıkma ritüelleri, tufandan kurtuluşu kutlama geleneğine dayanır.
İslam tarihindeki bazı yorumlara göre, Nuh’un gemisinin karaya oturduğu gün, Nevruz günüyle çakışır ve bu, İslam’da Nevruz algısını etkiler. Örneğin, İbnü’n-Nedim’in El-Fihrist adlı eserinde, Nevruz’un Nuh’un kurtuluş günü olduğu belirtilir.
Nuh Tufanı ve Nevruz bağlantısı, farklı kültürlerde çeşitli biçimlerde yorumlanmıştır:
Nuh Tufanı ve Nevruz arasındaki bağ, Nevruz sembolleri ve ritüeller ile de desteklenir:
Nuh Tufanı ve Nevruz’un birleşimi, insanlığın felaketlerden sonra yeniden doğuşunu ve umudunu yansıtır. Nevruz’un kültürel önemi, bu evrensel hikayeyle zenginleşir. Tufan sonrası Nuh’un gemisinin karaya oturması, baharın gelişiyle doğanın yeniden canlanması arasında bir köprü kurar. Bu bağlamda, Nevruz sadece bir mevsim değişikliği değil, aynı zamanda bir kurtuluş ve başlangıç bayramıdır.
Günümüzde Nuh Tufanı ve Nevruz bağlantısı, Nevruz kutlamaları sırasında dolaylı olarak hissedilir. İran’da ve Türk dünyasında, Nevruz’un tufan sonrası yenilenme hikayesi, halk anlatılarında ve edebi eserlerde yaşamaya devam eder. Nevruz Ne Zaman Kutlanır? sayfamızda da belirtildiği gibi, bu bayramın tarihsel ve mitolojik katmanları, onu evrensel bir kutlama haline getirir.